Voor veel mensen met de ziekte van Parkinson is fietsen een fijne en vertrouwde manier om in beweging te blijven. Toch kan de ziekte ook voor onzekerheid zorgen: hoe veilig is fietsen nog met tremoren, evenwichtsproblemen of het plotseling bevriezen van bewegingen? Gelukkig zijn er slimme fietsoplossingen die het mogelijk maken om wél te blijven fietsen, mits je de juiste keuzes maakt.
In deze blog lees je:
- Waarom fietsen bij de Parkinson juist goed kan zijn
- Waar je op moet letten bij het kiezen van een fiets
- Welke oplossingen bestaan voor balansproblemen en tremoren
- Of een driewieler bij Parkinson verstandig is
- En of je hiervoor vergoeding kunt krijgen
Kun je fietsen met de ziekte van Parkinson?
Ja, in veel gevallen is fietsen met Parkinson niet alleen mogelijk, maar zelfs aan te raden. Bij sommige mensen verloopt de beweging op de fiets zelfs beter dan bij lopen. Dat komt doordat fietsen een ritmische, herhaalde beweging is die minder beroep doet op automatische reflexen. Onderzoek van Radboudumc samen met ParkinsonNet laat zien dat mensen met ernstige balansstoornissen of “freezing” vaak nog prima kunnen fietsen, zolang de omstandigheden veilig zijn en de juiste ondersteuning wordt geboden.
Fietsen draagt bij aan het behoud van mobiliteit bij Parkinson en maakt het makkelijker om zelfstandig te blijven deelnemen aan het dagelijks leven. Voor veel mensen is het bovendien dé manier om actief te blijven ondanks evenwichtsproblemen of motorische onzekerheid.
Is fietsen goed tegen de ziekte van Parkinson?
Fietsen helpt de symptomen van Parkinson onder controle te houden, zeker wanneer het regelmatig gebeurt. Het draagt bij aan soepelere bewegingen, verbetert het evenwicht en heeft het positieve effecten op stemming, slaap en cognitieve scherpte. Het wordt dan ook aangeraden om minstens drie keer per week een half uur te fietsen of een andere vorm van intensieve beweging te doen.
Zeker voor mensen met een neurologische aandoening zoals Parkinson is het belangrijk om in beweging te blijven – fysiek actief zijn helpt om het ziekteverloop af te remmen én de kwaliteit van leven te verbeteren.
Waar moet je op letten bij Parkinson en fietsen?
Hoewel fietsen veel voordelen biedt, is het belangrijk om alert te zijn op bepaalde risico’s. Parkinson kan de balans aantasten, reflexen vertragen of zorgen voor plotseling bevriezen van de beweging. Dit maakt met name het op- en afstappen of stoppen bij een kruispunt lastiger.
Tremoren in de armen kunnen het sturen bemoeilijken, en ook verminderde spierkracht of stijfheid kunnen invloed hebben op je controle over de fiets. In zulke gevallen is een stabielere fiets geen luxe, maar noodzaak. Ook de omgeving waarin je fietst speelt mee: rustige routes met weinig obstakels zijn aan te raden, zeker als je snel schrikt of vertraagd reageert.
Een elektrische fiets kan prettig zijn bij vermoeidheid of krachtverlies. Je hoeft minder hard te trappen, waardoor je makkelijker langere afstanden kunt afleggen. Als je merkt dat balans of coördinatie je belemmert, is het verstandig om na te denken over extra ondersteuning. In het volgende blok lees je wanneer een aangepaste fiets daarbij een passende oplossing kan zijn.
Welke fietsen zijn geschikt bij Parkinson?
Welke fiets het meest geschikt is, hangt af van je klachten en je fysieke mogelijkheden. Voor mensen met lichte balansproblemen of verminderde spierkracht is een elektrische fiets met lage instap vaak nog voldoende. Je blijft zelfstandig fietsen, maar hebt nét iets meer gemak bij het op- en afstappen.
Wordt het lastiger om je evenwicht te bewaren of voel je je minder stabiel in het verkeer, dan komt een driewieler in beeld. Ook tandemfietsen of aangepaste fietsen met begeleidende ondersteuning kunnen geschikt zijn als zelfstandig fietsen te spannend wordt. Deze opties helpen je om actief te blijven ondanks evenwichtsproblemen en zijn waardevolle fietsoplossingen voor mensen met motorische beperkingen.
Tworby biedt hierbij een unieke tussenoplossing: je bouwt je eigen fiets om naar een driewielfiets. Zo hoef je geen geheel nieuwe fiets aan te schaffen, maar behoud je je vertrouwde (elektrische) fiets én vergroot je je veiligheid met drie wielen. Een mooie manier om je mobiliteit te behouden bij Parkinson, zonder rigoureuze overstap.
Wanneer is een driewieler bij Parkinson een goed idee?
Bij Parkinson kunnen balansproblemen en motorische onzekerheid steeds iets verder toenemen. Als op- en afstappen moeizamer gaat of je bang bent om te vallen, kan een driewieler veel rust geven. Je hoeft je evenwicht niet meer te bewaren bij het stoppen of starten en rijdt met meer vertrouwen door het verkeer.
Een Tworby is in dat geval een slimme oplossing. In plaats van een compleet nieuwe driewielfiets te kopen, laat je je eigen fiets ombouwen. Zo maak je de overstap op drie wielen laagdrempelig én persoonlijk. Je blijft gebruikmaken van je vertrouwde zithouding, bediening en accessoires, maar fietst met extra ondersteuning en stabiliteit.
Voor mensen met beginnende of matige klachten is dit een praktische manier om veilig te blijven fietsen met een neurologische aandoening, zonder hun vrijheid op te geven.
Wat als je last hebt van tremoren of motorische onzekerheid?
Bij Parkinson kunnen tremoren in armen of handen het fietsen onzeker maken. Ook stijfheid of verkramping kan invloed hebben op hoe goed je stuurt, remt of schakelt. In zo’n geval is het belangrijk dat de fiets voorspelbaar aanvoelt en je lichaam zo goed mogelijk ondersteunt.
Er zijn verschillende aanpassingen die je fietservaring comfortabeler maken: bredere handvatten, handremmen met extra grip, een stuurbegrenzer of loophulp. Wie meer ondersteuning nodig heeft, kan accessoires toevoegen zoals een rugsteun, voetenbakjes of een extra spiegel.
Een ergotherapeut kan je hierbij adviseren of zelfs een keer met je meefietsen om de juiste oplossing te bepalen. De Tworby is bij lichte tot matige symptomen vaak voldoende. Omdat je niet meer hoeft af te stappen om stil te staan, hoef je geen risico meer te nemen op verlies van balans. Het helpt je om in beweging te blijven met Parkinson, zonder stress of angst.
Wordt een aangepaste fiets bij Parkinson vergoed?
Een aangepaste fiets of een Tworby wordt in veel gevallen (deels) vergoed via de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) via het persoonsgebonden budget (PGB). Gemeenten beoordelen elke aanvraag individueel, op basis van medische noodzaak en jouw huidige hulpmiddelen.
Om voor vergoeding in aanmerking te komen, moet je kunnen aantonen dat je zonder fietsaanpassing niet veilig kunt fietsen én dat je geen vergelijkbaar mobiliteitshulpmiddel hebt ontvangen, zoals een scootmobiel of loophulpfiets.
Wordt je aanvraag goedgekeurd, dan betaal je mogelijk een eigen bijdrage via het CAK. In 2025 bedraagt deze maximaal €21 per maand. Vanaf 2027 wordt dit bedrag inkomensafhankelijk. Informeer bij je gemeente naar de voorwaarden of laat je helpen door een ergotherapeut bij het indienen van de aanvraag.
Voor mensen met Parkinson die willen blijven fietsen, maar daarbij ondersteuning nodig hebben, is dit een waardevolle regeling om hun zelfstandigheid en mobiliteit te behouden.
Veelgestelde vragen over Parkinson en fietsen
| Vraag | Antwoord |
| Kan ik nog fietsen als ik Parkinson heb? | Ja, in veel gevallen wel. Soms zelfs beter dan lopen, zolang je kiest voor veilige ondersteuning die bij jouw situatie past. |
| Welke fiets is geschikt bij Parkinson? | Dat hangt af van je klachten. Een elektrische fiets met lage instap kan volstaan bij lichte klachten. Bij balansproblemen is een driewieler zoals Tworby vaak een veiligere keuze. |
| Wat als ik bevries tijdens het fietsen? | ‘Freezing’ komt vaak voor bij starten of stoppen. Door de constante beweging van fietsen hebben veel mensen hier juist minder last van dan bij lopen. Kies rustige routes en vermijd druk verkeer of verbeter je fiets met Tworby, dan kan je rustig blijven zitten. |
| Is een aangepaste fiets te combineren met trapondersteuning? | Ja. De Tworby werkt op veel elektrische fietsen, zolang deze geen achterwielmotor hebben omdat het achterwiel van de fiets wordt vervangen door de Tworby balansmodule. |
| Krijg ik een driewieler of ombouwset vergoed via de Wmo? | In sommige gevallen wel, maar dit verschilt per gemeente. De beoordeling gebeurt op basis van medische noodzaak en je bestaande hulpmiddelen. |
Wil jij blijven fietsen met Parkinson? Doe de test.
Of je nu lichte balansproblemen hebt of je steeds onzekerder voelt op de fiets – het begint met inzicht in jouw situatie. Met de Tworby geschiktheidstest ontdek je in 2 minuten of jouw klachten geschikt zijn voor een veilige oplossing op drie wielen met Tworby.
Blijf in beweging. Op jouw manier. Op jouw fiets.